Vóór de bevalling
Volgens de medische boeken bestaat de bevalling uit drie verschillende fasen:
- De eerste fase omvat de volledige verwijding (of ontsluiting) van de baarmoederhals, de spier tussen de baarmoeder en het geboortekanaal
- In de tweede fase (uitdrijving) wordt de baby via de baarmoederhals en het geboortekanaal uit de baarmoeder geduwd en geboren
- In de derde fase wordt de placenta uitgedreven
Deze drie medische stadia weerspiegelen meestal echter niet de persoonlijke ervaringen van bevallende vrouwen. De periode vóór de bevalling en de lange eerste fase duren over het algemeen veel langer dan de intense tweede fase. De derde fase verloopt vaak in een waas: je bent vooral gericht op je baby en niet op wat er met je lichaam gebeurt.
Vóór de bevalling
In de laatste weken van je zwangerschap, voordat je baby klaar is om geboren te worden, wordt je lichaam door hormonen ertoe aangezet zich voor te bereiden op de bevalling. Hoewel elke vrouw de periode vóór de bevalling en de bevalling zelf anders ervaart, zijn er wat algemene signalen die aangeven dat de bevalling binnen een paar dagen of weken begint. Deze kunnen in willekeurige volgorde voorkomen – binnen enkele weken, dagen of zelfs uren – en het kan zijn dat je er niets van merkt.
1. Indaling
In de periode vóór de bevalling zakt de baby meer je bekken in. Dit kan brandend maagzuur verlichten en een deel van de druk op je longen wegnemen, waardoor je gemakkelijker kunt ademen. De baby drukt wel meer tegen je blaas aan, waardoor je het gevoel hebt dat je nog vaker moet plassen. Daarnaast veroorzaakt de verhoogde druk tegen nabijgelegen zenuwen en bloedvaten vaak krampen in de benen en zwelling van de voeten en enkels. Houd je benen zo veel mogelijk omhoog en rust op je linkerzijde om zwelling van de voeten te verminderen.
Medisch personeel beoordeelt de mate waarin het hoofdje van de baby in het bekken is ingedaald door te kijken naar de plaats van de bovenkant van het hoofdje in relatie tot twee benige uitsteeksels in het midden van je bekken, een ‘niveau’ of vlak binnen het bekken dat het ‘0-station’ wordt genoemd. Wanneer het hoofd van de baby zich bijvoorbeeld twee centimeter boven dit niveau bevindt, wordt dit ‘0-station min twee’ genoemd. Eén centimeter onder dit niveau wordt ‘0-station plus één’ genoemd.
2. Nesteldrang
Tegen het einde van de zwangerschap voel je je vaak zo log als een olifant en kun je je niet voorstellen dat je om welke reden dan ook van de bank af zou willen komen. Toch kun je op een ochtend wakker worden met een sterke drang om schoon te maken, te koken en het zilverwerk te poetsen. Wees lief voor je lichaam; je hebt al die extra energie nodig voor de bevalling. Dus put jezelf niet uit door de vloer te gaan schrobben vlak voordat je een baby krijgt.
3. Gewichtsverlies
Sommige vrouwen verliezen wel een halve kilo per dag voordat de bevalling begint, omdat ze door hormoonveranderingen minder vocht vasthouden.
4. Pijn in de onderrug
Sommige vrouwen melden een doffe pijn in hun rug, waardoor ze zich prikkelbaar en rusteloos voelen.
5. PMS-symptomen
Vlak voor de bevalling kun je dezelfde gevoelens ervaren als kort voor de menstruatie, zoals prikkelbaarheid, hoofdpijn en vermoeidheid. Sommige vrouwen hebben ook last van diarree.
6. Slijmprop
Tijdens de zwangerschap wordt de baarmoederhals afgesloten met een slijmprop die kan loskomen als de baarmoederhals zachter en wijder wordt. Dit kan een week of langer vóór het begin van de bevalling gebeuren, maar ook pas tijdens de bevalling. Het loskomen van de slijmprop gaat meestal gepaard met wat roze of bruin bloed. Als je last hebt van bloedverlies - zelfs al vermoed je dat het om de slijmprop gaat - kun je het beste meteen je arts bellen om het te laten controleren.
7. Oefenweeën (valse weeën)
In de weken vóór de bevalling gaat je baarmoeder in training voor de komende marathon door een reeks lichte weeën op gang te brengen die je misschien niet eens voelt. Deze duren vaak zo'n 30 seconden en komen en gaan met onregelmatige tussenpozen. Het kan een beetje lijken op menstruatiepijn en het kan zijn dat je buik op dat moment hard aanvoelt.
Sommige vrouwen ervaren deze weeën als behoorlijk pijnlijk en liggen er zelfs 's nachts door wakker. Dit is het ideale moment om de ontspanningstechnieken toe te passen die je tijdens de zwangerschapscursus hebt geleerd, zodat je klaar bent voor het echte werk!
Naarmate de bevalling dichterbij komt (helaas krijgen maar heel weinig vrouwen hun baby op de zogeheten 'uitgerekende datum'), kunnen de oefenweeën vaker voorkomen en sterker aanvoelen. Zodanig dat je denkt: wacht eens even, is de bevalling soms begonnen?
Dit wordt vaak ‘valse weeën’ genoemd. Het gebeurt maar al te vaak dat zwangere vrouwen midden in de nacht naar het ziekenhuis gaan omdat ze denken dat ze aan het bevallen zijn, om vervolgens weer naar huis te worden gestuurd.
Als je niet zeker bent of je aan het bevallen bent, neem dan de tijd op tussen je weeën. Hoeveel tijd zit ertussen en hoelang duren ze? Je bent waarschijnlijk aan het bevallen als de weeën langer dan een halve minuut duren en steeds sneller komen en sterker worden.
- Oefenweeën volgen over het algemeen geen vast patroon en verdwijnen meestal zodra je opstaat en wat rondloopt.
- Echte weeën worden steeds sterker en vormen een regelmatig patroon.
Als je niet zeker bent, bel dan je arts of het ziekenhuis voor advies. Het kan vals alarm zijn, maar voor hetzelfde geld ben je aan het bevallen!
8. Het breken van de vliezen
Tijdens de zwangerschap is je baby omhuld door vliezen die het vruchtwater vasthouden. Als de vliezen breken, komt dit vruchtwater vrij. Dit kan in een plotselinge grote stroom zijn, of een constant straaltje.
Zodra je vliezen gebroken zijn, blijf je steeds een beetje vruchtwater verliezen. Het is dus verstandig om stevig maandverband op voorraad te hebben of wat oude handdoeken bij de hand te houden.
Het breken van de vliezen vóór de bevalling komt slechts bij circa 5-10% van de zwangerschappen voor; en 90% van de tijd gaan vrouwen dan binnen 24 uur op natuurlijke wijze bevallen. Maar er is een klein risico op infectie of complicaties met de navelstreng als de bevalling niet snel begint. Bel daarom onmiddellijk je arts voor advies als je vliezen zijn gebroken.